Ο Ισπανός Paco De Lucia, που έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 66 ετών, ήταν αναμφίβολα ένας από τους σημαντικότερους αναμορφωτές του flamenco από το δεύτερο ήμισυ του 20ου αι. και μετά. Για την ακρίβεια, η τεχνική του στην κιθάρα, η προσωπικότητα του ως μουσικός και οι εξαιρετικές συνεργασίες του, τον έκαναν εισηγητή των ρευμάτων του New Flamenco και του Latin Juzz Fusion, όχι μόνο στον ισπανόφωνο κόσμο, αλλά και διεθνώς.
Έλληνες γαρ εμείς εδώ, τον μάθαμε για τα καλά από τη σύμπραξη του με τον Γιώργο Νταλάρα στη συναυλία στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, όπου ερμήνευσαν μαζί ένα ισπανικό κι ένα ελληνικό τραγούδι. Νοέμβριος του 1986 ήταν και οι συγκεκριμένες ηχογραφήσεις θα συμπεριλαμβάνονταν σε ένα live άλμπουμ του Νταλάρα εκείνης της περιόδου. Παραδόξως, ο Paco De Lucia δεν συμμετείχε στα Latin του Νταλάρα την επόμενη χρονιά, έναν δίσκο - σταθμό στην καριέρα του δημοφιλούς Έλληνα ερμηνευτή, προϊόν της σύμπραξης του με τον Al Di Meola. Αντίθετα, Νταλάρας και De Lucia θα μοιράζονταν ξανά τη σκηνή το 1988 σε Μαδρίτη και Μαγιόρκα, στο πλαίσιο δύο αντίστοιχων φεστιβάλ Μεσογειακής Μουσικής.
Ένας δίσκος του Paco De Lucia που κοσμεί εδώ και πολλά χρόνια τη δισκοθήκη μου είναι το Calle Real, ουσιαστικά μία συνεργασία του με τον νεότερο συνάδελφο του, κιθαρίστα του flamenco, Jose Fernandez Torres - γνωστός ως Tomatito - και τον θρυλικό Ανδαλουσιανό ερμηνευτή Camaron de la Isla εν έτει 1983.
Άλλωστε, ο De Lucia και ο Camaron είχαν συνεργαστεί εκτενώς από το 1969, σε νεαρότατη ηλικία αμφότεροι, εκδίδοντας εννιά δίσκους και δίνοντας αναρίθμητες συναυλίες.
Καταλυτική ήταν και η συμμετοχή του Paco De Lucia στο δεύτερο άλμπουμ του κιθαρίστα Al De Meola, το Elegant Gypsy του 1977, παίζοντας ηλεκτρικές και ακουστικές κιθάρες, πιάνο, συνθεσάιζερ και κρουστά και δίνοντας του την ιδιαίτερη σύνθεση του με τίτλο Mediterranean Sundance - ένα από τα πρώτα κομμάτια στην εργογραφία του καλλιτέχνη με τη μίξη flamenco και jazz fusion ιδιώματος.
Θα θυμόμαστε ακόμη τον Paco De Lucia για την παρουσία του στο soundtrack της κινηματογραφικής Carmen του Carlos Saura το ΄82, αλλά και για το συνταξίδεμα του με κορυφαίους συναδέλφους του όπως ο John McLaughlin, ο Carlos Santana, ο Larry Corryel και ο Eric Clapton.
Ο ίδιος κάποτε έφτασε στο σημείο να απολογηθεί για τους νεωτερισμούς που έφερε στην τέχνη του, δηλώνοντας το πολύ απλό ό,τι σεβάστηκε για μιαν ολόκληρη ζωή την παράδοση, θέλοντας όμως να σκάψει για να βρει καινούργια πράγματα στο flamenco.
Συνεσταλμένος ως χαρακτήρας - αυτό λένε σήμερα πολλοί δικοί του άνθρωποι -, ο De Lucia κουράστηκε από τα φώτα της δημοσιότητας, ιδιαίτερα όταν άρχισε να γίνεται απαραίτητο συμπλήρωμα σε κονσέρτα τραγουδιστών σαν τον Jose Carreras και τον Enrique Iglesias. Λογικό για κάθε ζωντανό θρύλο που ανέκαθεν ήταν δεκτικός σε συνεργασίες με αξιόλογους συναδέλφους του. Τελικά, μία καρδιακή ανακοπή τον έστειλε ξαφνικά στον άλλο κόσμο σήμερα τα ξημερώματα, προκαλώντας το πιο θρηνητικό flamenco στις κιθάρες ανά τον κόσμο.
Ενδεικτικό είναι αυτό που γράφτηκε κάποτε στο περιοδικό Jazz Times: Το flamenco χωρίζεται ιστορικά στην προ Paco και μετά Paco εποχή!
