Μελέτη για την ανάπλαση της πλατείας Φαναριωτών σχεδιάζει ο Δήμος Θεσσαλονίκης.
Την ανάπλαση της πλατείας Φαναριωτών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μέχρι την άνοιξη του 2016, με στόχο την αισθητική αναβάθμισή της, την αύξηση του πρασίνου και την ενοποίηση του μνημειακού άξονα της πλατείας Ναυαρίνου, από τη Ροτόντα μέχρι τη θάλασσα, σχεδιάζει ο κεντρικός δήμος.
Η προς ανάπλαση περιοχή, που περιλαμβάνει την οδό Δημητρίου Γούναρη, από την οδό Λεωφόρο Νίκης έως την οδό Παύλου Μελά, την οδό Στρατηγού Καλλάρη και την Πλατεία Φαναριωτών, αναμένει τη μελετητική ωρίμανση ώστε το έργο να δημοπρατηθεί έως το τέλος του 2014, όπως δηλώνει ο Αντιδήμαρχος Αστικού Περιβάλλοντος, Ανδρέας Κουράκης.
«Μόλις ωριμάσει η μελέτη το έργο θα δημοπρατηθεί μέχρι το τέλος του 2014 προκειμένου ενταχθεί στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου για το 2015. Ο ανάδοχος αναμένεται να προκύψει την άνοιξη του 2015 και εκτιμάται ότι το αργότερο την άνοιξη του 2016, δηλαδή έπειτα από εργασίες ενός έτους, το έργο θα παραδοθεί στους Θεσσαλονικείς», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Κουράκης για τη μελέτη, η οποία ανέκυψε στο πλαίσιο συνεργασίας του δήμου με το τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.
Πολλαπλά τα οφέλη για το αστικό περιβάλλον της περιοχής
Όπως αναφέρει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, πέραν του ότι διασφαλίζεται σε όλη τη ζώνη επέμβασης η ασφαλής και άνετη κυκλοφορία των πεζών και των διερχόμενων οχημάτων, η εν λόγω πρόταση αναβάθμισης της πλατείας Φαναριωτών οδηγεί στην άμεση επανένταξή της στον άξονα της Δ. Γούναρη και την όσο το δυνατόν αρτιότερη ενοποίηση του χώρου, ενώ εκ των βασικότερων συνιστωσών αναδεικνύεται η ουσιαστική βελτίωση του υφιστάμενου μικροκλίματος.
Τα οφέλη της μελλοντικής αστικής επέμβασης, ωστόσο, δεν περιορίζονται στο άμεσο τοπίο της πλατείας, αλλά επεκτείνονται σε ολόκληρο το αστικό περιβάλλον του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Υπό τη μορφή πράσινης διαδρομής, η ανάπλασή της και η πεζοδρόμηση του άξονα της Δ. Γούναρη έως και τη θάλασσα, πρόκειται να αναδείξει περαιτέρω τον ιστορικό άξονα της ρωμαϊκής εποχής και να ολοκληρώσει τη διαδρομή του σημαντικού, αυτού, πολιτισμικού και αρχαιολογικού περιπάτου.
Επιπροσθέτως, η ενοποίηση του κατακερματισμένου δημόσιου χώρου μέλλεται να χαρίσει στην πόλη έναν ιδιαιτέρως ουσιώδη πυρήνα υπαίθριας διαβίωσης, με δεδομένη τη σαφή έλλειψη ελεύθερων χώρων στο πυκνοδομημένο ιστορικό της κέντρο. Η σημαντική αύξηση αστικού πρασίνου στην περιοχή θα συντελέσει στη περιβαλλοντική, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση του τοπίου, ενισχύοντας τη δημιουργία ενός δικτύου «πράσινων» διαδρομών στη Θεσσαλονίκη.
«Μόλις ωριμάσει η μελέτη το έργο θα δημοπρατηθεί μέχρι το τέλος του 2014 προκειμένου ενταχθεί στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου για το 2015. Ο ανάδοχος αναμένεται να προκύψει την άνοιξη του 2015 και εκτιμάται ότι το αργότερο την άνοιξη του 2016, δηλαδή έπειτα από εργασίες ενός έτους, το έργο θα παραδοθεί στους Θεσσαλονικείς», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Κουράκης για τη μελέτη, η οποία ανέκυψε στο πλαίσιο συνεργασίας του δήμου με το τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.
Πολλαπλά τα οφέλη για το αστικό περιβάλλον της περιοχής
Όπως αναφέρει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, πέραν του ότι διασφαλίζεται σε όλη τη ζώνη επέμβασης η ασφαλής και άνετη κυκλοφορία των πεζών και των διερχόμενων οχημάτων, η εν λόγω πρόταση αναβάθμισης της πλατείας Φαναριωτών οδηγεί στην άμεση επανένταξή της στον άξονα της Δ. Γούναρη και την όσο το δυνατόν αρτιότερη ενοποίηση του χώρου, ενώ εκ των βασικότερων συνιστωσών αναδεικνύεται η ουσιαστική βελτίωση του υφιστάμενου μικροκλίματος.
Τα οφέλη της μελλοντικής αστικής επέμβασης, ωστόσο, δεν περιορίζονται στο άμεσο τοπίο της πλατείας, αλλά επεκτείνονται σε ολόκληρο το αστικό περιβάλλον του κέντρου της Θεσσαλονίκης. Υπό τη μορφή πράσινης διαδρομής, η ανάπλασή της και η πεζοδρόμηση του άξονα της Δ. Γούναρη έως και τη θάλασσα, πρόκειται να αναδείξει περαιτέρω τον ιστορικό άξονα της ρωμαϊκής εποχής και να ολοκληρώσει τη διαδρομή του σημαντικού, αυτού, πολιτισμικού και αρχαιολογικού περιπάτου.
Επιπροσθέτως, η ενοποίηση του κατακερματισμένου δημόσιου χώρου μέλλεται να χαρίσει στην πόλη έναν ιδιαιτέρως ουσιώδη πυρήνα υπαίθριας διαβίωσης, με δεδομένη τη σαφή έλλειψη ελεύθερων χώρων στο πυκνοδομημένο ιστορικό της κέντρο. Η σημαντική αύξηση αστικού πρασίνου στην περιοχή θα συντελέσει στη περιβαλλοντική, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση του τοπίου, ενισχύοντας τη δημιουργία ενός δικτύου «πράσινων» διαδρομών στη Θεσσαλονίκη.
Τι αλλάζει η επέμβαση
Βάσει της μελέτης, τα πολυάριθμα σταθμευμένα αυτοκίνητα απομακρύνονται, ενώ συνεχίζει να επιτρέπεται η διέλευσή τους, τόσο από την οδό Π.Μελά προς την οδό Λ.Νίκης, και το αντίστροφο, έτσι ώστε όχι μόνο να μην διακόπτεται η σύνδεση μεταξύ των οδών αλλά και να εξυπηρετούνται οι χώροι στάθμευσης που εδρεύουν στην περιοχή. Ταυτόχρονα, ο ποδηλατόδρομος της Δ.Γούναρη διατηρείται και επεκτείνεται μέχρι την οδό Λ.Νίκης.
Η κυκλοφορία των πεζών αναμένεται να διευκολυνθεί μέσω της ενοποίησης της πλατείας Φαναριωτών εκατέρωθεν του άξονα της οδού Π.Μελά, της επέκτασης των πεζοδρομίων των οδών, της βελτίωσης του φωτισμού της περιοχής και της δημιουργίας σκιερών σημείων στάσης και ανάπαυσης, ενώ το πληθυσμιακό σύνολο των ψηλών φυτεύσεων διατηρείται. Προστίθενται, δε, νέα δενδρώδη, θαμνώδη, πολυετή ποώδη, αναρριχώμενα και κρεμοκλαδή είδη.
Σε ό,τι αφορά το φωτισμό της προς ανάπλαση περιοχής, προτείνεται υψηλός, εστιακός φωτισμός κατά μήκος των δύο κυρίων δρόμων και χαμηλός γραμμικός φωτισμός κατά μήκος των οριοθετημένων διαδρομών και σε επιλεγμένα σημεία των περιοχών στάσης, ενώ προβολείς τοποθετημένοι στο έδαφος θα αναδεικνύουν με κατευθυνόμενες δέσμες φωτός τη διαδρομή προς επιλεγμένα σημεία της ευρύτερης ζώνης, όπως τους μνημειακούς της χώρους, τα αγάλματα και, φυσικά, την πλατεία.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο αστικός εξοπλισμός της περιοχής, που αφορά τα καθιστικά, τα εμπόδια στάθμευσης και τους υποδοχείς φυτεύσεων, αξιοποιεί ανακυκλωμένα υλικά σε μορφή κύβου, με μικρές παραλλαγές ανάλογα με την τελική χρήση.
Ενιαίο και λιτό ύφος στην περιοχή επέμβασης αναμένεται προσδώσουν τα υλικά των νέων διαμορφώσεων (σκληρά, μαλακά, διάτρητα), ενώ θα δημιουργηθούν συνδυασμοί δαπέδων ανάλογα με τη χρήση του χώρου.
Σε επιλεγμένα τμήματα του υπάρχοντος οδοστρώματος, όπως στη διασταύρωση της Δημ. Γούναρη με την οδό Παύλου Μελά, όπως προβλέπεται από τους μελετητές, επιφάνειες κυβολιθόστρωτου πρόκειται να διακόπτουν την άσφαλτο με σκοπό να δημιουργηθεί η εντύπωση οπτικής ενοποίησης των επιμέρους τμημάτων και αντιληπτικής απόδοσης του χώρου στην πλατεία.
Προβλέπεται, τέλος, ένα ήπιο αυλάκι νερού, με δυνατότητα ενσωμάτωσης περιορισμένου αριθμού από πίδακες, το οποίο θα προσθέσει ένα ακόμη ενδιαφέρον σχεδιαστικό στοιχείο στις εναλλαγές των δαπέδων, βελτιώνοντας περιβαλλοντικά, οικολογικά και φυσικά το χώρο.
Μελετητική σύμπραξη δήμου και Αρχιτεκτονικής ΑΠΘ
Η μελέτη για την αναβάθμιση της εν λόγω περιοχής κυοφορήθηκε στο πλαίσιο ενός πρότυπου εργαστηρίου περιβαλλοντικού αστικού σχεδιασμού, στο κτήριο του Αρχιτεκτονικού του δήμου Θεσσαλονίκης με τη συμμετοχή διδασκόντων, υποψηφίων διδακτόρων και αποφοίτων του τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
«Η επέμβαση ανάδειξης της πλατείας Φαναριωτών αποτελεί ζωντανό παράδειγμα αγαστής συνεργασίας του δήμου με το ΑΠΘ», τονίζει σχετικά ο κ. Κουράκης.
Επικεφαλής της ομάδας του εργαστηρίου που συστάθηκε ήταν ο Νίκος Καλογήρου, καθηγητής Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού του τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ μέλη της υπήρξαν οι υποψήφιοι διδάκτορες Αριστοτέλης Βαρθολομαίος, Δέσποινα Ζαβράκα, Ζωή Καρακινάρη, Αθηνά-Χριστίνα Συράκου, Αναστασία Τζάκα και Θεμιστοκλής Χατζηγιαννόπουλος, όπως και οι φοιτητές του τμήματος Αρχιτεκτόνων Απόστολος Αποστολίνας, Κυριακή Γώτη, Αρσένης Ζαχαριάδης, Ελένη Κουμπλή, Αλεξάνδρα Νιάκα, Νικόλαος Ξένος και Γιώργος Χουσέν.
