Αυτό το κάνει σαφές η δολοφονία του Παύλου Φύσσα», υποστηρίζει στην «Κ.Ε.» ο Δημήτρης Κουσουρής, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης.
Τον Ιούνιο του 1998, ως φοιτητής και μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΦΕΕ σε μια περίοδο έντονων κινητοποιήσεων, δέχθηκε δολοφονική επίθεση από πολυμελή ομάδα της Χρυσής Αυγής, με «προϊστάμενο» το τότε στέλεχος της οργάνωσης, τον Αντώνη Ανδρουτσόπουλο, γνωστό ως Περίανδρο.
Ο Δ. Κουσουρής στάθηκε τυχερός. Επέζησε της ανελέητης επίθεσης με λοστούς και καδρόνια κι αφού πέρασε μεγάλο διάστημα στην Εντατική. Δεκαπέντε χρόνια μετά τον ρωτώ τι κληρονόμησε από εκείνον τον καταραμένο Ιούνιο, όχι γιατί δεν υποψιάζομαι, αλλά διότι θέλω να μου το απαντήσει ο ίδιος. «Προσπάθησα να κρατήσω το θέμα στις πραγματικές διαστάσεις του», λέει και συμπληρώνει: «Τότε δεν χτυπήθηκα εγώ προσωπικά ως Δημήτρης -δεν υπήρχε κανένα προσωπικό προηγούμενο με αυτούς τους τύπους- αλλά ως κομμάτι ενός ευρύτερου κινήματος που βρισκόταν στους δρόμους του αγώνα».
Μόρφωμα μπράβων
Τότε η Χρυσή Αυγή ήταν ένα μόρφωμα «μπράβων και απεργοσπαστών, που λειτουργούσε με στηρίγματα από κύκλους επιχειρηματιών κι έχοντας σαφή σχέση με κομμάτια του κρατικού μηχανισμού. Τότε ήταν μια ομάδα με παρακρατική δράση», όπως χαρακτηριστικά περιγράφει. Σήμερα, όμως, «πρόκειται για ένα φασιστικό ρεύμα με μαζικά χαρακτηριστικά».
Στην περίπτωσή του, όπως συνέβη και με τον Π. Φύσσα: χτυπήθηκε σε κεντρικό σημείο (απέναντι από τα δικαστήρια της Ευελπίδων) από ομάδα λυσσασμένων ροπαλοφόρων με κοντινή την παρουσία της Αστυνομίας. Υπήρχαν σοβαρές ομολογίες. Η Δικαιοσύνη ωστόσο καταδίκασε μόνο τον Περίανδρο και κανέναν άλλο. Ενώ υπήρχαν μαρτυρίες αλλά και βίντεο που φανέρωναν τα πρόσωπα και των υπόλοιπων δραστών, το δικαστήριο έκανε δεκτές «αστείες ομολογίες» από πλευράς τους, του στιλ: «Εκείνη τη μέρα ήμουν με την κοπέλα μου σε μια παραλία, αλλά δεν θυμάμαι σε ποια».
* Η πρόσφατη ιστορία τι διδάσκει για τη δράση της Χρυσής Αυγής;
- Αυτό που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια είναι ότι το προφίλ της εξωραΐστηκε από μεγάλα κανάλια και από συγκροτήματα εφημερίδων, σε μία απόπειρα κανονικοποίησης, εξοικείωσης του κόσμου με το φασισμό. Το κυρίαρχο μπλοκ εξουσίας προσπάθησε έτσι να στρέψει την οργή και την απελπισία που γεννά η ίδια η πολιτική τους ενάντια στους ίδιους τους εργαζομένους.
* Αν υποθέσουμε πως η Χρυσή Αυγή ήταν η ασφαλιστική δικλίδα ενός συστήματος που δεν ήθελε να καταστεί επικίνδυνη η απελπισία, μετά τη δολοφονία και του Παύλου Φύσσα αυτό αλλάζει;
Ο Δ. Κουσουρής, ο οποίος απ' ό,τι νιώθω από τις αναπνοές στο λόγο του δεν μιλά ως θύμα της Χρυσής Αυγής, αλλά ως ερευνητής της Σύγχρονης Ιστορίας, εκτιμά πως όσο η οικονομική κρίση βαθαίνει, αυτό είναι δύσκολο. Πώς, λοιπόν, διαισθάνεται τη συνέχεια;
«Ενδεχομένως να υπάρξει μία απόπειρα χαλιναγώγησης. Είναι σαν κάποιος να προσπαθεί να εκπαιδεύσει τα σκυλιά που ο ίδιος είχε αμολήσει».
* Παρακολουθήσατε την τοποθέτηση του Μ. Βορίδη εναντίον της Χρυσής Αυγής στη Βουλή;
- Μα, Βορίδης και Μιχαλολιάκος έχουν βγει από την ίδια μήτρα τη δεκαετία του '80, τα νεοφασιστικά ρεύματα και την ακροδεξιά τρομοκρατία των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης και τη φιλοχουντική ΕΠΕΝ. Ισως δεν είναι τυχαίο που ο Βορίδης αναλαμβάνει το ρόλο του «εκπαιδευτή» σκύλων.
Σε κάθε περίπτωση, αυτός ο θεσμός χρησιμοποιείται ως δύναμη κρούσης απέναντι στο κίνημα των εργαζομένων. Το γεγονός ότι ο Παύλος, όπως κι εγώ και τόσοι άλλοι χτυπηθήκαμε εν μέσω έντονων κινητοποιήσεων, δείχνει ξεκάθαρα ποιος είναι ο αντίπαλος.
* Αντίπαλος δεν ήταν οι μετανάστες, όπως πίστεψαν χιλιάδες ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής;
- Και αυτοί αλλά όχι μόνο. Οι μετανάστες είναι το πιο αδύναμο κομμάτι των εργαζομένων και άρα ο πιο εύκολος στόχος, την ίδια στιγμή που η ξενοφοβική προπαγάνδα των μίντια και τα ρατσιστικά μέτρα των κυβερνήσεων (βλέπε διαπόμπευση ιερόδουλων και στιγματισμός των μεταναστών ως «υγειονομική βόμβα») νομιμοποιούσαν στην κοινή γνώμη τη δολοφονική δράση των φασιστών.
«Προπόνηση» με μετανάστες
* Και τότε, τι ρόλο παίζουν οι μετανάστες στην ιστορία μας;
- Καθώς είπε κι ένας γιατρός του Κρατικού της Νίκαιας μετά τη δολοφονία, οι νταήδες της Χρυσής Αυγής εξασκούνταν για χρόνια στα σώματά τους. Οσο το αίμα που κυλούσε δεν ήταν ελληνικό, τα κανάλια σφύριζαν κλέφτικα και η ελληνική κοινωνία εξοικειωνόταν με το φασισμό. Μιλάμε για εκατοντάδες επιθέσεις, με σοβαρά τραυματισμένους αλλά και νεκρούς.
* Ηταν η δολοφονία του Παύλου Φύσσα μία έκρηξη ενός φαύλου κύκλου που για χρόνια διευρυνόταν επικίνδυνα;
- Ο Παύλος Φύσσας ήταν ένα παιδί της εργατικής τάξης, που συνέχιζε μέσα από την τέχνη του -με όρους διαφορετικούς ίσως από εκείνους του παραδοσιακού εργατικού κινήματος- την αμφισβήτηση και τη ρήξη με την καπιταλιστική εκμετάλλευση. Στο πλαίσιο αυτού του κύκλου της βίας στοχοποιήθηκε και εκτελέστηκε. Αυτό συνέβη μέσα σε μια σφαίρα ανομίας, κυριαρχίας μιας ολιγαρχίας του πλούτου μέσα από την περιστολή της δημοκρατίας και την ωμή βία. Πρόκειται για μια απόπειρα εκφασισμού της κοινωνίας, της οποίας τη διαχείριση την είχαν όσοι, από κυβερνητικές θέσεις, άφησαν κομμάτια των διωκτικών μηχανισμών να αλώνονται από τους φασίστες, καθιστώντας τη δράση των συμμοριών συμπληρωματική με αυτήν της Αστυνομίας.
Πέρα από τη εν γένει ασυλία, κοινές επιχειρήσεις Αστυνομίας και Χρυσής Αυγής βλέπουμε από το 2004 μέχρι προχθές κιόλας, μια μέρα μετά τη δολοφονία, στη διαδήλωση διαμαρτυρίας στην Αμφιάλη.
Ο λαϊκός παράγοντας
* Πώς θα σπάσει ο κύκλος;
- Η κρίση γεννά εξαθλίωση κι απελπισία. Δεν μπορεί να σπάσει αν δεν επέμβει δυναμικά ο λαϊκός παράγοντας, το εργατικό κίνημα και η Αριστερά.
Σκέφτομαι τον επόμενο κρίκο της αλυσίδας. Μα τι γεννά η απελπισία; Βία.
Σήμερα, ένας άνθρωπος που παρ' ολίγον το νήμα της ζωής του να κοπεί από μια μανιασμένη ομάδα προγόνων ενός κόμματος που σήμερα βρίσκεται στο ελληνικό Κοινοβούλιο, στ' αλήθεια πώς νιώθει απέναντι στο φόβο;
«Δεν νομίζω ότι οποιοσδήποτε έρχεται σε αντιπαράθεση με την ωμή και οργανωμένη βία, δεν φοβάται. Απλά χρειάζεται στις κρίσιμες «στροφές» να υπάρχει καθαρό μυαλό, να καταλαβαίνει ότι ο φόβος βρίσκεται κι από την άλλη πλευρά.
Ως εκ τούτου, το θέμα είναι πώς θα οργανώνουμε τις ανάγκες, τις ελπίδες μας αλλά και το φόβο μας, πώς θα τον ξεσκεπάσουμε ως μια «τεχνική της εξουσίας», όπως έλεγε ο Αλμπέρ Καμί, για να τον επιστρέψουμε σε όσους τον χρησιμοποιούν ως εργαλείο ταξικής κυριαρχίας».
